اولاً باید دانست که: گرچه این روزها، وسایط نقلیه و ابزار مسافرت با گذشته فرق کرده است؛ ولی در عین حال هم اکنون نیز مسافرت دارای محذورات زیادی است. شما اگر به تجارب خودتان مراجعه کنید، ملاحظه خواهید کرد که اصولاً در سفر - به ویژه در بین راه - آن آرامش لازم وجود ندارد؛ به ویژه آن که در سفر با وسایل سریع، دغدغه ها بسیار زیاد و فرصت اندک است. بنابراین با توجه به مشکلات زیاد و عدم آرامش، دستور قصر نماز مسافر صادر شده است. ثانیا، خستگی ناشی از طول مسافت که طبعا با وسایل نقلیه در روزگاران گذشته دشوارتر بود، یکی از حکمت های مهم قصر نماز است و نه آن که تمام العله باشد و نه در روایتی و نه به هیچ دلیل عقلی ما دسترسی پیدا نکردیم که دلیل قصر منحصرا همین امر بوده است تا اشکال مذکور وارد باشد.
به عبارت دیگر آنچه که از ظاهر سؤال پیداست این است که علت شکسته بودن نماز و باطل بودن روزه در سفر به دلیل سختی یا مخاطرات سفر بوده که در روزگار فعلی این علت وجود ندارد پس نباید معلول آن یعنی حکم به شکسته شدن نماز و بطلان روزه نیز باقی بماند و حال آن که پرسشگر محترم باید پاسخ دهد به کدامین دلیل چنین ادعایی می کند؟ آیا در آیه یا روایت یا حکم یقین عقلی در چنین مورد وجود دارد که ایشان کشف کرده اند؟!
واقعیت آن است که ما به علل احکام دسترسی نداریم، حتی در اکثر قریب به اتفاق مواردی که در روایات از باب علت احکام، نکاتی را ذکر می کنند در واقع حکمت (بخشی از موجبات) احکام است نه فلسفه و علت تامه تا بود و نبود آن، موجب ایجاد یا انتفاء احکام گردد.
برای آگاهی بیشتر ر.ک: سید ابراهیم حسینی، نقش عقل در استنباط قواعد و مقررات حقوقی از دیدگاه اسلام، مجله معرفت، شماره 61.
به عبارت دیگر آنچه که از ظاهر سؤال پیداست این است که علت شکسته بودن نماز و باطل بودن روزه در سفر به دلیل سختی یا مخاطرات سفر بوده که در روزگار فعلی این علت وجود ندارد پس نباید معلول آن یعنی حکم به شکسته شدن نماز و بطلان روزه نیز باقی بماند و حال آن که پرسشگر محترم باید پاسخ دهد به کدامین دلیل چنین ادعایی می کند؟ آیا در آیه یا روایت یا حکم یقین عقلی در چنین مورد وجود دارد که ایشان کشف کرده اند؟!
واقعیت آن است که ما به علل احکام دسترسی نداریم، حتی در اکثر قریب به اتفاق مواردی که در روایات از باب علت احکام، نکاتی را ذکر می کنند در واقع حکمت (بخشی از موجبات) احکام است نه فلسفه و علت تامه تا بود و نبود آن، موجب ایجاد یا انتفاء احکام گردد.
برای آگاهی بیشتر ر.ک: سید ابراهیم حسینی، نقش عقل در استنباط قواعد و مقررات حقوقی از دیدگاه اسلام، مجله معرفت، شماره 61.
نظرات